H σημασία του νερού σε όλους τους τομείς με τους οποίους συνδέεται (άμεσα ή έμμεσα) είναι αδιαμφισβήτητη, όπως επίσης και η ανάγκη για ορθολογική διαχείρισή του. Αυτή η ανάγκη γεννάται από το πρόβλημα της σπανιότητας των υδατικών πόρων (λειψυδρία). Η έννοια της λειψυδρίας περιλαμβάνει όλους εκείνους τους παράγοντες (είτε φυσικούς, είτε οικονομικούς-θεσμικούς, είτε ποιοτικούς) που δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε νερό για την κάλυψη των αναγκών.
Το παρόν παραδοτέο στοχεύει στην κατανόηση αυτών των παραγόντων, και αναλύει την έννοια της Ολοκληρωμένης και Βιώσιμης Διαχείρισης Υδατικών Πόρων (ΔΥΠ) υπό το πρίσμα των αρχών της συστημικής προσέγγισης και της ανάλυσης ενδιαφερομένων (systems and stakeholder analysis). Τα θεσμικά και οικονομικά εργαλεία που ισχύουν και εφαρμόζονται στη ΔΥΠ αναφέρονται, καθώς είναι σημαντικό να γίνουν κατανοητά ως τα «επιτρεπόμενα πλαίσια δράσης μας». Ακολούθως, αναλύεται η κατάσταση στα Υδάτινα Σώματα (ΥΣ), ποσοτικά, ποιοτικά, και διαχειριστικά.
Ξεκινώντας από επίπεδο Ευρώπης, φαίνεται ότι η Ελλάδα είναι από τις πλέον επιβαρυμένες και ευάλωτες περιοχές. Η περιγραφή της κατάστασης σε επίπεδο Ελλάδας δείχνει ότι το Υδατικό Διαμέρισμα (ΥΔ) Θεσσαλίας αντιμετωπίζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη χώρα όσον αφορά: i) το ‘ξηρό’ του υδρολογικό ισοζύγιο, ii) τις αυξημένες υδατικές απαιτήσεις που οδηγούν σε ελλειματικά υδατικά ισοζύγια, iii) τη συνεχώς υποβαθμιζόμενη ποιοτική (χημική) κατάσταση των ΥΣ του, iv) οικονομικά-διαχειριστικά-θεσμικά προβλήματα, v) ευαλωτότητα στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, vi) μόνιμα και αυξανόμενα προβλήματα από ξηρασίες και πλημμύρες, ενώ vii) οι αυξημένες παραγωγικές και οικονομικές απαιτήσεις οξύνουν την κατάσταση. Η περιγραφή κάθε μιας από αυτές τις προκλήσεις γίνεται διεξοδικά, και παρέχονται επιμέρους ανασκοπήσεις της σχετικής βιβλιογραφίας.
Τέλος, αναφέρονται οι μέχρι σήμερα προσεγγίσεις αναφορικά με τα μέτρα που έχουν προταθεί από την πολιτεία και την επιστημονική κοινότητα. Η σοβαρότητα της κατάστασης και η ανάγκη για άμεση υιοθέτηση βιώσιμων και ορθολογικών πρακτικών διαχείρισης νερού είναι κοινώς αποδεκτά σημεία για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Ένα σημαντικό μήνυμα αυτού του παραδοτέου είναι η κατανόηση της λειτουργίας των συστημάτων ως προς τις φυσικές τους διεργασίες αλλά και τα ακραία φαινόμενα, καθώς και του ρόλου του ανθρώπινου παράγοντα. Αυτά είναι συνδεδεμένα με τις διαχειριστικές αποφάσεις και τη στάση μας απέναντι στην κατάσταση, συνεπώς και του αντίκτυπου που μπορούμε να επιφέρουμε.
gsarig: