Η βιωσιμότητα ως στόχοι του ΟΗΕ

Η βιωσιμότητα ως στόχοι του ΟΗΕ

 

Η χάραξη πολιτικών με γνώμονα τη βιώσιμη ή αειφόρο ανάπτυξη αποτελεί κοινό παρονομαστή για την παγκόσμια κοινότητα. Εκτός, από την υψηλή θέση που κατέχει στην πολιτική ατζέντα, πλέον είναι ένα ζήτημα που βλέπουμε να προβάλλεται ολοένα και περισσότερο από τα ΜΜΕ και να αποτελεί προαπαιτούμενο στις στρατηγικές των μεγαλύτερων ιδιωτικών επιχειρήσεων.

Το 2015, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ανακοίνωσε το 15-ετές πλάνο του για την επίτευξη παγκόσμιας ειρήνης και ευημερίας. Η Ατζέντα Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030 αποτελεί ένα πλάνο δράσης για την ανθρωπότητα και τον πλανήτη και περιλαμβάνει 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) καθώς και 169 επιμέρους στόχους. Οι στόχοι αυτοί, αποτελούν προϊόν διετούς δημοσίου διαλόγου μεταξύ της Κοινωνίας των πολιτών καθώς και των ενδιαφερόμενων μερών που εισάκουσαν τις φωνές των ευάλωτων και κοινωνικά ευπαθών ομάδων. Η Ατζέντα 2030 για Βιώσιμη Ανάπτυξη επικυρώθηκε από 193 χώρες το 2015 και δύο χρόνια αργότερα, η Στατιστική Επιτροπή του ΟΗΕ κατέληξε σε ένα πλαίσιο για την αξιολόγηση της προόδου που αποτελείται από 232 δείκτες.

Οι 17 ΣΒΑ θέτουν στο προσκήνιο την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα και φιλοδοξούν να οδηγήσουν σε έναν κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη.

Αναλυτικά η Ατζέντα Βιώσιμης Ανάπτυξης για το 2030 περιλαμβάνει τους εξής στόχους:

Στόχος 1: Μηδενική Φτώχεια

Εξάλειψη της ακραίας φτώχειας η οποία επί του παρόντος αφορά όσους επιβιώνουν με λιγότερο από 1,25 δολάρια ημερησίως.

Στόχος 2: Μηδενική Πείνα

Εξάλειψη της πείνας και βελτίωση της επισιτιστικής ασφάλειας μέσω της εξασφάλισης βιώσιμων συστημάτων παραγωγής και την εφαρμογή ανθεκτικών γεωργικών πρακτικών μέχρι το έτος 2030.

Στόχος 3: Καλή υγεία και ευημερία

Διασφάλιση υγιών συνθηκών διαβίωσης και προαγωγή της ευημερίας, ιδίως με έμφαση στην παιδική και μητρική υγεία, καθώς και στην εξάλειψη του ιού HIV, της ελονοσίας και άλλων ασθενειών.

Στόχος 4: Ποιοτική εκπαίδευση

Διασφάλιση ότι όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως φύλου θα ολοκληρώνουν μία ελεύθερη, ισότιμη και ποιοτική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με τελέσφορα μαθησιακά αποτελέσματα.

Στόχος 5: Ισότητα των φύλων

Τερματισμός κάθε μορφής διακρίσεων με κριτήριο το φύλο, εξάλειψη της βίας και όλων των πρακτικών που υποβαθμίζουν τις γυναίκες τόσο στην ιδιωτική όσο και τη δημόσια ζωή.

Στόχος 6: Διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού και των εγκαταστάσεων υγιεινής για όλους

Επίτευξη καθολικής και ισότιμης πρόσβασης για όλους σε ασφαλές και προσιτό πόσιμο νερό, αλλά και σε συστήματα υγιεινής και αποχέτευσης.

Στόχος 7: Φθηνή και καθαρή ενέργεια

Διασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε προσιτές, αξιόπιστες και σύγχρονες υπηρεσίες ενέργειας, αύξηση της εξάρτησης σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας καθώς και βελτίωση του παγκόσμιου ποσοστού βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας.

Στόχος 8: Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη

Προαγωγή πολιτικών οι οποίες στηρίζουν τις παραγωγικές δραστηριότητες, τη δημιουργία αξιοπρεπών θέσεων εργασίας, την επιχειρηματικότητα, τη δημιουργικότητα, την καινοτομία και στηρίζουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Στόχος 9: Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές

Δημιουργία ποιοτικών και ανθεκτικών υποδομών για τη στήριξη τόσο της οικονομικής ανάπτυξης όσο και της ευημερίας και προαγωγή της χωρίς αποκλεισμούς, βιώσιμης βιομηχανοποίησης.

Στόχος 10: Λιγότερες ανισότητες

Ο στόχος 10 περιλαμβάνει μία σειρά σημείων που αποσκοπούν στην οικονομική ανάπτυξη με τέτοιο τρόπο ώστε να συμπεριλαμβάνει και τις τρεις διαστάσεις βιώσιμης ανάπτυξης: την οικονομική, την κοινωνική και την περιβαλλοντική. Αναφέρεται μεταξύ άλλων σε ενδυνάμωση και προαγωγή της κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ένταξης όλων και τη διασφάλιση ισότιμων ευκαιριών.

Στόχος 11: Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες

Προαγωγή του βιώσιμου σχεδιασμού των αστικών κέντρων με βασικούς άξονες: πρώτον την επαρκή, ασφαλή, προσιτή στέγαση, δεύτερον την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες, και τρίτον την ενίσχυση προσπαθειών για προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.

Στόχος 12: Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή

Ο στόχος 12, μεταξύ άλλων, προβλέπει την επίτευξη της βιώσιμης διαχείρισης και της επαρκούς χρήσης των φυσικών πόρων, την ελαχιστοποίηση των απωλειών τροφίμων σε όλη τη διαδικασία παραγωγής και εφοδιασμού, καθώς και στην επίτευξη της περιβαλλοντικά ορθής διαχείρισης των χημικών και όλων των αποβλήτων σε όλη τη διάρκεια ζωής τους.

Στόχος 13: Δράση για το κλίμα

Ο Στόχος 13 επιδιώκει την ενίσχυση της προσαρμοστικότητας όλων των χωρών έναντι των κινδύνων και φυσικών καταστροφών που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή, αλλά και την ενσωμάτωση σχετικών πρακτικών στις εθνικές πολιτικές, στρατηγικές και σχεδιασμούς. Επίσης λαμβάνει υπόψη τις ανεπανόρθωτες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και υπογραμμίζει την ανάγκη διεθνούς συνεργασίας μέσω της εκπαίδευσης αλλά και ενεργοποίησης μηχανισμών για την ανάσχεσή τους.

Στόχος 14: Ζωή στο νερό

Πρόληψη και μείωση όλων των μορφών θαλάσσιας ρύπανσης, προστασία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων και αποτελεσματική ρύθμιση της αλιευτικής δραστηριότητας.

Στόχος 15: Ζωή στη στεριά

Διατήρηση και προστασία των χερσαίων οικοσυστημάτων και των οικοσυστημάτων εσωτερικών υδάτων ώστε να αποτραπεί η αποψίλωση των δασών και η ερημοποίηση των εκτάσεων.

Στόχος 16: Ειρήνη, Δικαιοσύνη και Ισχυροί θεσμοί

Προώθηση της δημιουργίας ειρηνικών κοινωνιών με συμμετοχικούς θεσμούς σε όλα τα επίπεδα, ισότιμη πρόσβαση στη δικαιοσύνη και καταπολέμηση κάθε μορφής διαφθοράς.

Στόχος 17: Συνεργασία για τους στόχους

Κινητοποίηση για τη συνεργασία χωρίς αποκλεισμούς σε όλα τα επίπεδα (τοπικό, περιφερειακό και διεθνές) για την επίτευξη των παραπάνω στόχων με έμφαση στις εξής κατευθύνσεις: χρηματοδότηση, τεχνολογία, ανάπτυξη ικανοτήτων, εμπόριο και διασφάλιση θεσμικής και πολιτικής συνοχής.

Συμπεράσματα

Οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) των Ηνωμένων Εθνών συγκροτούν ένα πλάνο δράσης με παγκόσμια εφαρμογή που στοχεύει στον μετασχηματισμό και καλύπτει ολόκληρο το φάσμα της ατζέντας της βιωσιμότητας: από την φτώχεια, την ανθρώπινη ανάπτυξη, το περιβάλλον έως και την κοινωνική δικαιοσύνη. Η κριτική γύρω από τους ΣΒΑ αφορά στον περιεκτικό και αντικειμενικό τους χαρακτήρα, στην επίτευξη αποτελεσματικών αξιολογήσεων ανά χώρα και στη δυσκολία καθορισμού προτεραιοτήτων, μέτρησης, επικύρωσης και επικοινωνίας των στόχων. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι οι ΣΒΑ δεν αποτελούν μία επιτυχία για την παγκόσμια κοινότητα που κατάφερε να συμφωνήσει σε ένα κοινό όραμα. Επιπλέον, πρόκειται για μία ευκαιρία για τις χώρες για την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, δημιουργίας βάσεων δεδομένων και βελτίωσης της κατανόησης επί των θεμάτων. Οι ΣΒΑ προετοιμάζουν το έδαφος ώστε οι χώρες να οικοδομήσουν τις πολιτικές τους βάσει των δεδομένων, της γνώσης και των τεχνικών δεξιοτήτων που διαθέτουν. Τα περιθώρια βελτίωσης για την επίτευξη αποτελεσμάτων αφορούν α) στην αύξηση της ευαισθητοποίησης, β) στην ανάπτυξη πληροφοριακών δυνατοτήτων ώστε η έλλειψη δεδομένων να μην παρεμποδίζει την εκτίμηση της προόδου, γ) στην περεταίρω υποστήριξη των ΣΒΑ που αφορούν το περιβάλλον και δ) στην επίτευξη των στόχων εγκαίρως.