Πράσινη Συμφωνία & Συμφωνία του Παρισιού

Πράσινη Συμφωνία & Συμφωνία του Παρισιού:

Τι ορίζουν και γιατί μας αφορούν

Τα τελευταία χρόνια, η χάραξη μιας κοινής πορείας γύρω από το θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης γίνεται ολοένα και περισσότερο αντικείμενο συζήτησης σε διεθνή και περιφερειακά φόρα. Το γεγονός αυτό έχει οδηγήσει στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα και στη συνομολόγηση διεθνών συμφωνιών με τις πλέον επιδραστικές να είναι: η Συμφωνία του Παρισιού και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.

Αυτές μοιράζονται ένα κοινό όραμα, να προσφέρουν τη στρατηγική για έναν δίκαιο, εύπορο, ανθεκτικό και πράσινο πλανήτη. Όλα αυτά με προσανατολισμό στην εξομάλυνση των κοινωνικών ανισοτήτων, σεβασμό στους περιβαλλοντικούς πόρους και με προσπάθεια αναστροφής και εξάλειψης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Και ενώ μέχρι πριν κάποια χρόνια το ενδιαφέρον στρεφόταν στην εξασφάλιση πόρων όπως το πετρέλαιο και τα ορυκτά, σήμερα οι μεγαλύτερες μάχες που δίνει η ανθρωπότητα είναι ενάντια στην κλιματική αλλαγή και για την προστασία αγαθών ζωτικής σημασίας, όπως το νερό.

Τι αναγράφεται όμως σε αυτές οι συμβάσεις και γιατί είναι τόσο σημαντικές;

Συμφωνία του Παρισιού

Στις 12 Δεκεμβρίου 2015, υπεγράφη η διεθνής σύμβαση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, γνωστή και ως η Συμφωνία του Παρισιού, στο πλαίσιο της Σύμβασης για την Κλιματική Αλλαγή του ΟΗΕ. Ουσιαστικά αποτελεί το σχέδιο δράσης για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη και περιλαμβάνει τον μακροπρόθεσμο στόχο να διατηρηθεί η μέση αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου, και ιδανικά στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, συγκριτικά με τα επίπεδα της προ-βιομηχανικής εποχής.

Η Συμφωνία του Παρισιού βασίζεται στην κοινή δέσμευση των 196 χωρών που την συνυπέγραψαν, στην αλληλεγγύη για παροχή οικονομικής και τεχνολογικής υποστήριξης και οικοδόμησης δυνατοτήτων, καθώς και στη διαφάνεια για παρακολούθηση της προόδου των χωρών.

Πράσινη Συμφωνία για την Ευρώπη

Η δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εκπλήρωση του στόχου ανάσχεσης της κλιματικής αλλαγής εκφράστηκε με την «Πράσινη Συμφωνία για την Ευρώπη». Η «πράσινη» στρατηγική της Ε.Ε. περιλαμβάνει ένα πλήρες πλάνο μεταστροφής σε μία οικονομία χαμηλού άνθρακα, ώστε το 2050 η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος. Στην πράξη, ο στόχος αυτός αποσκοπεί στην εξισορρόπηση ανάμεσα στις εκπομπές αερίων διοξειδίου του άνθρακα και την απορρόφηση άνθρακα σε συλλέκτες διοξειδίου. Ως συλλέκτες διοξειδίου του άνθρακα εννοούμε κάθε σύστημα που απορροφά διοξείδιο άνθρακα, όπως το χώμα, τα δάση και οι ωκεανοί. Για την επίτευξη του στόχου αυτού, η Κομισιόν χάραξε μία στρατηγική με ορίζοντα το έτος 2030 η οποία περιλαμβάνει ένα πλήθος από πρωτοβουλίες όπως το Fit for 55 και το Σχέδιο Δράσης: «Προς μηδενική ρύπανση για τον αέρα, το νερό και το έδαφος».

Τα εργαλεία και οι μηχανισμοί που τέθηκαν σε λειτουργία προς αυτήν την κατεύθυνση είναι ο Ευρωπαϊκός Νόμος για την Κλιματική Αλλαγή (European Climate Law) και το Επενδυτικό Σχέδιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal Investment Plan), το οποίο προβλέπει την τόνωση των επενδύσεων και είναι ύψους 1 τρις ευρώ.

Fit for 55

Στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας εμπίπτει η πρωτοβουλία «Fit for 55», η οποία έχει προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και αποσκοπεί στη μείωση των εκπομπών άνθρακα κατά 55% μέχρι το 2030, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα επίπεδα άνθρακα το 1990. Το “Fit for 55” θέτει  τις βάσεις για αναθεώρηση του Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών (ETS) και την επέκταση της τιμολόγησης του διοξειδίου του άνθρακα στη ναυτιλία, την αεροπορία, τις μεταφορές και επιταχύνει την ανάπτυξη του τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Σχέδιο Δράσης

Το πακέτο δράσεων για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας περιλαμβάνει, επίσης, την έγκριση του Σχεδίου Δράσης: «Προς μηδενική ρύπανση για τον αέρα, το νερό και το έδαφος» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Σχέδιο αποτελείται από πολιτικές που στοχεύουν στην πρόληψη της ρύπανσης ειδικά μέσω της αξιοποίησης ψηφιακών πράσινων τεχνολογιών. Ως βασικούς στόχους θέτει ενδεικτικά τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, του νερού και του εδάφους και τη μείωση της παραγωγής αποβλήτων. Ακόμη, μερικές εμβληματικές πρωτοβουλίες του Σχεδίου είναι η αναθεώρηση των προτύπων για την ποιότητα των υδάτων, συμπεριλαμβανομένων των ποταμών και των θαλασσών της ΕΕ καθώς και των νομοθεσιών της ΕΕ ώστε να προσαρμοστούν στις αρχές της καθαρής κυκλικής οικονομίας.

Γιατί μας αφορούν

Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που έχει κληθεί να αντιμετωπίσει ο σύγχρονος άνθρωπος. Τόσο η Συμφωνία του Παρισιού όσο και η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία αποσκοπούν στη βελτίωση της υγείας των πολιτών και την προστασία του πλανήτη ως κληρονομιά στις μελλοντικές γενιές. Δημιουργούν το θεσμικό πλαίσιο για δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς να κάνουν το επόμενο βήμα της μετάβασης σε μία «πράσινη οικονομία», δημιουργώντας παράλληλά ευκαιρίες απασχόλησης.